Zo schrijf je dus liedjes op je gitaar!

Vandaag was een bijzondere dag. Ik heb de hele dag namelijk muziek gemaakt met de Amerikaanse popartiest Rich Wyman (wellicht bij sommige bekend van zijn hitjes ‘So What!’ en ‘Little Things’). Naast het spelen van een aantal van zijn oude nummers is er met name veel tijd besteed aan het uitwerken van nieuwe nummers. Erg leuk en leerzaam om dat samen met een groot muzikant en fenomenaal pianist, samen met een bassist en drummer, te mogen doen! Maar hoe schrijf je nu liedjes op je gitaar en waar moet je op letten?

De basis van een gitaarnummer

Het lijkt voor de hand te liggen, maar de basis van een gitaarnummer (en eigenlijk elk nummer) bestaat uit akkoorden met over het algemeen een bijpassende tekst. Hoe ontstaat die basis? Dat is bij iedereen anders. Sommige bands of artiesten die maken eerst een tekst en verzinnen daar een nummer bij. Niet elke melodie pas namelijk op elke tekst en andersom. Andere muzikanten schrijven eerst een nummer en verzinnen daar de songtekst bij. En bij sommige muzikanten of gitaristen gebeurt het verzinnen van melodie en tekst tegelijkertijd. Er is geen magische formule voor. Waar ook geen magische formule voor is, dat is de keuze voor bepaalde akkoorden en de melodielijn. Er bestaan  absoluut vuistregels wat betreft akkoorden die goed bij of na elkaar passen, maar daar mag iedereen van af wijken. Muziek maken is immers een creatief proces. Maar bij vrijwel elk nummer dat geschreven wordt op de gitaar, begint de basis met een combinatie van akkoorden!

De structuur van een gitaarnummer

Een goed nummer heeft meestal een bepaalde structuur. Vrijwel alle grote hits zijn herkenbaar aan hun refrein en vaak ook de coupletten. Een pakkende melodielijn in het refrein zorgt ervoor dat een liedje bij luisteraars herkenbaar wordt en in hun hoofd blijft hangen. Herkenbaarheid is absoluut belangrijk voor elk nummer en dat krijg je door het inbouwen van herhalingen middels een couplet en refrein. Veel nummers hebben daarnaast een intro of een brug om een nummer levendig  en gevarieerd te maken, zodat het niet gaat vervelen. En zo zijn er ook artiesten die veel gebruik maken van modulaties (luister bijvoorbeeld eens naar de structuur van nummers van Marco Borsato). Een modulatie is een verhoging (of heel soms een verlaging) van de toonsoort waarin het nummer staat, vaak tegen het einde. Zorg dus dat je liedje een goede structuur heeft!

Van akkoorden naar een echt gitaarnummer

Als je de basis klaar hebt, dan kun je het nummer verder gaan uitwerken. Met alleen een serie akkoorden die in een structuur gegoten zijn, is je nummer er meestal niet. Tenzij je Simon en Garfunkel bent of iets anders heel moois hebt gecomponeerd 🙂 Van akkoorden naar een echt liedje is een grote stap. De creativiteit die je daarvoor nodig hebt kun je niet afdwingen en heeft tijd nodig. Laat het lied bezinken, maar blijft er wel mee bezig in je hoofd en op je gitaar. Veel muzikanten gaan aan de hand van de basis van een nummer jammen met andere muzikanten of bandleden. Een combinatie van ideeën en de juiste chemie tussen de muzikanten kan ervoor zorgen dat een nummer groeit en ‘volwassen wordt’. Denk hierbij aan ritmes, gitaarrifs, basloopjes, tweede of derde stemmen voor de zang. Gebruik ook eens een andere ligging op de hals voor gitaarakkoorden of probeer eens dingen uit met power-akkoorden, septiem-akkoorden of andere variaties. Ook een mooie gitaarsolo kan een nummer maken. En daarnaast is dynamiek heel belangrijk (hard en zacht in een nummer). Veel nummers worden met weinig dynamiek geschreven. Maar het juist toepassen van dynamiek kan een nummer zoveel mooier maken!

Forceer het maken van een gitaarnummer niet

Een nummer schrijven op je gitaar, piano of als band is iets dat je niet kunt forceren. Het gebeurt heel erg vaak dat bands of artiesten bekend worden met een geweldig album, maar daarna de plank volledig misslaan. Aan het eerste en/of tweede album van een band is vaak jaren lang gewerkt. Als de band vervolgens doorbreekt en een platencontract krijgt aangeboden door een muzieklabel, dan komt er ineens druk op de ketel. En dat is vaak funest voor het creatieve proces. Een platenmaatschappij heeft deadlines en nummers moeten voor een bepaalde datum klaar zijn. Er moet immers geld verdiend worden! Het tweede of derde album is vanwege die reden bij veel bands een stuk minder goed. Creativiteit komt vanzelf maar kun je niet forceren. Heb je geen nieuwe ideeën of zit je voor je gevoel vast met het schrijven van een nummer? Laat het dan even rusten. Of betrek andere muzikanten erbij, die er met een objectief oor en een frisse muzikale geest naar kunnen luisteren!

Het maken van nummers kan heel leuk zijn. Forceer niets en ben blij met alle mooie dingen die je verzint. Je zult zien dat het samenwerken met andere muzikanten en het jezelf gunnen van tijd wonderen kan verrichten voor je creativiteit. Ik heb na een dag als vandaag in elk geval weer genoeg creativiteit en heb veel zin om morgen voor al die feestende mensen helemaal los te gaan op het hoofdpodium van de vierdaagse in Nijmegen! Let’s play some guitar 😎